Član 13, u Aneksu o decentralizaciji, Ahtisari je posvetio Kosovskoj Mitrovici to jest, predlogu da se na teritoriji sadašnje opštine Mitrovice obrazuju dve nove opštine Mitrovica sa odgovarajućim opštinskim granicama.
Predlog, takođe predviđa i da se obrazuje zajednički odbor opštine Severna Mitrovica i Južna Mitrovica koji će da vrši funkcionalnu saradnju u oblasti njihovih sopstvenih nadležnosti kako se o tome dogovore opštine, a on bi trebalo da se sastoji od jedanaest članova, sa po pet predstavnika koje bira svaka opština i jednim međunarodnim predstavnikom koga bira Međunarodni civilni predstavnik (MCP). Zajedničkim odborom treba da predsedava međunarodni predstavnik, koji će otvoriti terensku kancelariju u Mitrovici. Prelazni rok za formiranje nove opštine bio bi 120 dana a njega bi sprovodile privremene opštinske strukture, u koordinaciji sa MCP, koje bi ostale pod njihovom nadležnošću do održavanja prvih lokalnih izbora u toj opštini.

Ahtisari se, fakat je, nije namučio dok je došao do ovog rešenja za Mitrovicu, jednostavno zato što ga je prekopirao iz Dejtonskog sporazuma, tačnije iz Aneksa 19 ovog dokumenta koji se zove "Dogovorena načela za prelazni statut za grad Mostar". Međutim, izgleda da je zaboravio da je ovaj deo Dejtonskog sporazuma po kome je Mostar podeljen na istočni - muslimanski i zapadni - Hrvatski, bio jedan od najneuspešnijih zamisli iz Dejtona, koji je ovaj grad gotovo deceniju posle završetka rata u Bosni, ostavio u ratu. Pedi Ešdaun, tadašnji međunarodni predstavnik za BiH, tu agoniju prekinuo je 2004. godine brišući etničku podelu iz Dejtona i donoseći novi Statut koji je grad opet proglasio jedinstvenim pod budnim okom međunarodnog predstavnika. Ovakva odluka nije naišla na odobravanje pre svega kod muslimana, jer se, a i danas je tako, pribojavaju da bi Hrvati kao brojčano veća populacija u ovom gradu, u nekom momentu mogli da materijalizuju svoj san o trećem entitetu, Herceg - Bosni, i Mostaru kao glavnom gradom u njemu. Poznavaoci prilika u Bosni tvrde da je Mostar neka vrsta testa za celu Bosnu i Hercegovinu, i da je ujedinjenje grada pokrenula Evropska unija kao uslov za potpisivanje sporazuma o priključenju što predstavlja prvi korak ka članstvu u Uniji.

Prema prvobitnom sporazumu iz Dejtona, Mostar je trebalo da ima dva gradonačelnika koji su imali zadatak da organizuju rad zajedničke policije, da stvore uslove za povratak izbeglica i raseljenih lica, a Uredbe o stanarskim pravima Upravnika EU trebalo je da se strogo poštuju. Naravno, ništa od ovoga nije realizovano, ni tada a ni posle promene statuta stvari ne idu nabolje, pa zato čudi zašto se Ahtisari opredelio da neuspeli model primeni na Mitrovicu.

B. Ristić

(nastaviće se)