U okviru Dana Beograda Galerija Istorijskog arhiva
Beograda postala je mesto gde se mogu upoznati "obični"
Beograđani i njihova svakodnevica s kraja 19. i početka 20. veka.
Reč je o izložbi pod nazivom "Jedan običan dan", a 25
pojedinačnih i grupnih figura Beograđana (u prirodnoj veličini!)
urađene su na osnovu fotografija iz zbirki i fondova Arhiva Beograda.
"Običan čovek, zapleten u istorijskom zaboravu, podseća nas
da smo i mi istorija" - piše u pratećem tekstu izložbe.
- Ovo su uglavnom anonimni građani koji otkrivaju sve oblasti
tadašnjeg svakodnevnog života. Suština je u tome da, za razliku
od uobičajenih arhivskih izložbi, ovaj put ne potenciramo velike
istorijske događaje i značajne ličnosti već imamo koncept po kome
građani sami čine svoj grad i njegovu istoriju - objašnjava Snežana
Lazić, kustos Arhiva.
Izložba je obuhvatila različite nivoe društvenog života Beograda
u to vreme - od prikaza uglednih gradskih porodica do prizora
iz sirotinjskih krajeva, po kojima je posebno poznat bio Mihailo
S. Petrović.
- Neki od fotografa su poznate ličnosti iz naše istorije fotografije,
poput Milana Jovanovića, dvorskog fotografa, ili Mihaila S. Petrovića,
novinara Politike, koji je tridesetih godina slikao upravo život
na beogradskim ulicama. Tu su se našle i fotografije iz porodičnog
fonda Glavinića, ličnog fonda Ivana S. Pavlovića, Nedeljka Savića,
zbirke Obradović-Popović, Radničkog pokreta - istakla je Snežana
Lazić.
Najviše izloženih fotografija datira iz perioda između dva svetska
rata, a među najstarijim radovima u prirodnoj veličini su fotografije
učenika Jovana Janićijevića iz 1902. godine, oficira iz 1905,
Mage Magazinović i njenih učenica iz 1910. i druge.
Zapravo, najstarije fotografije koje se mogu videti na ovoj izložbi
nastale su krajem 19. veka, ali one nisu uveličane, već su predstavljene
u originalu, u takozvanim saćima od pleksiglasa. Jedna od njih
je fotografija grofice iz Beča iz 1982. godine.
U saćima je izložen i prateći materijal koji čine pozivnice,
poruke, čestitke, ljubavno pismo na salveti i slične detalje koji
su bili sadržani u svakodnevici tadašnjeg građanskog društva.
A, kako se čini, ni savremena svakodnevica nije mnogo drugačija.
A. S. K.
