Neimari uveliko grade kuće i garaže na Banjici, ne hajući što buldožeri riju po ostacima prve grnčarske radionice na Balkanu, naselja sa tri sloja kuća i mnoštvom sitnih predmeta. Reč je o neolitskom lokalitetu "Usek", starom oko 6.000 godina, koji je "preživeo" ratove, ali izgleda ne može širenje grada i nalet bagera.

Omeđeno ulicama Paunovom, Bulatovom i Bulevarom JNA, ovo praistorijsko naselje površine 63.826 metara kvadratnih delimično je "otišlo" u nepovrat "divljom " gradnjom, koja je "procvetala" krajem devedesetih godina. Nadležni, koji bi mogli da spreče dalje razaranje ovog "neolitskog bisera", ovih dana su se ponovo setili problema, pa su zakazani i dogovori o budućim koracima za spasavanje nalazišta.

- Poslednji put sam bila na nalazištu 2001. godine, kada je u Ulici Milovana Markovića građena kuća. Kupila sam komadiće grnčarije, koje su bageri izbacili sa zemljom. Za to vreme majstori su radili svoj posao, ne obazirući se što gaze parčad ćupova starih nekoliko milenijuma. Gradnja je bila obustavljena, dok arheolozi nisu pokupili ono što je izbačeno na površinu, a potom je sve krenulo po starom - kaže Slavica Lazić, šef službe informisanja u opštini Voždovac.

		Kulturno dobro Tragove razvijenog kulturnog i ekonomskog života ljudi vinčanskog doba na ovom lokalitetu pronašli su 1955. godine arheolozi Jovan Todorović i Aleksandrina Cermanović. Devet godina kasnije, "Usek " je proglašen za kulturno dobro, ali ni to nije sprečilo Beograđane da na ovom mestu bespravno grade .

Stručnjaci Muzeja grada Beograda tada su uspeli da spasu nešto malo ostataka, a šira akcija, u koju su bili uključeni Zavod za zaštitu spomenika kulture i opština Voždovac, ostala je bez efekata. A planovi o stvaranju jedinstvenog arheološkog parka, gde bi posetioci mogli da se upoznaju sa načinom života ljudi mlađeg kamenog doba, ostali su samo prazne reči.

- Malo možemo da učinimo, jer samo prosleđujemo dokument o obustavi gradnje komunalnoj inspekciji SO Voždovac, koja treba da nastavi posao - kaže Zoran Simić, arheolog Zavoda, i dodaje da su kazne po Zakonu o kulturnim dobrima male, a da je novi Zakon u pripremi.

U Ulici Milovana Markovića, gde su mahom novosagrađeni i nedovršeni objekti, nismo zatekli ni jednog vlasnika, a Bojan Kovačević, direktor Muzeja grada, nije hteo da govori o nalazištu.

Nadležni u opštini Voždovac naglašavaju da je došlo vreme za sređivanje ovog lokaliteta, kako bi se znalo gde ne sme da se gradi.
- Nijedan zahtev za legalizaciju kuće sagrađene na "Useku" neće proći našu Komisiju, a svaki takav objekat biće srušen. Beograd mora sačuvati ovo arheološko blago - rekao je Stevan Radović, predsednik opštine Voždovac.

J. Jevremović