SREMSKA MITROVICA - Posle višedecenijske "suše" u arheološkim istraživanjima nekadašnje prestonice rimskog carstva Sirmijuma, koji se nalazi na mestu današnje Sremske Mitrovice, već za nekoliko dana treba očekivati početak istraživanja jednog od najznačajnijih lokaliteta "carske palate.

Naime, u organizaciji Arheološkog instituta SANU u Beogradu i u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture i Muzeja Srema, 1. jula počinje realizacija jednog od najambicioznijih projekata u daljem arheološkom istraživanju ovog antičkog grada.

Kako je predviđeno, na lokaciji nekadašnjeg istražnog zatvora, na površini od oko 400 kvadratnih metara, počinju arheološka istraživanja. Prema rečima potpredsednika najvećeg sremskog grada na Savi, Aleksandra Gavrilovića, reč je o višegodišnjem međunarodnom projektu koji treba da traje narednih šest godina.

		Metodije sahranjen u Sremu? Vekovna dilema gde je sahranjen jedan od najvećih slovenskih prosvetitelja Metodije verovatno će vrlo brzo biti rasvetljena. Naime, kako pretpostavlja jedan deo arheologa, postoje indicije da je sveti Metodije sahranjen na desnoj obali Save, na teritoriji današnje Mačvanske Mitrovice i da će otkriće njegovog groba biti svetska senzacija koja će privući milione turista iz celog sveta.

Arheolog Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika Zorka Pejović kaže da će ove godine istraživanja započeti domaći arheolozi, dogodine će im se priključiti i arheolozi iz Francuske, profesori na pariskoj Sorboni kao i njihovi studenti. Interesantno je, kako navodi direktorica Muzeja Jasna Simić, sa kolegama iz Francuske postignut je dogovor po kojem će francuske kolege ravnopravno učestvovati u istraživanjima, ali da će svi eventualno pronađeni reprezentativni nalazi ostati u Jugoslaviji.

Osnovano se pretpostavlja da će se doći do delova reprezentativnih prostorija Carske palate kao i njene građevinske veze sa nekadašnjim hipodromom. Kako je Sirmijum nekada bio jedna od četiri prestonice Rimskog carstva iz koje se upravljalo ogromnim prostranstvom, od današnje Budimpešte pa do Krita, novi lokalitet ima izuzetan značaj i temeljna istraživanja treba da doprinesu ne samo novim saznanjima, već i čuvanju, prezentaciji i konzervaciji evropske kulturne baštine.

Inače, arheološka istraživanja neprocenjivog blaga traju pune četiri i po decenije i do sada je otkriven samo deo bogatog jezgra Sirmijuma sa stambenim i administrativnim centrom, mnogobrojnim palatama, kupatilima, ulicama i trgovima.

Poslednje veliko otkriće dogodilo se pre nekoliko godina prilikom izgradnje Hirurškog bloka, kada je pronađeno monumentalno Jupiterovo svetilište sa desetinama žrtvenika, zapravo sa preko osamdeset, što je drugo po veličini u Evropi. Stoga se i pretpostavlja da bi centar današnje Mitrovice, bio prostor odakle bi mogli da "izrone" novi mnogo značajni delovi nekadašnja Carske palate, među njima možda i čuvena Zlatna kapija.

N. NIKŠIĆ