Da li je teritorija Kosova i Metohije u svojim današnjim administrativnim granicama ili u granicama koje bi obuhvatale njene glavne geografske celine ikada u istoriji predstavljala političko-teritorijalnu celinu sa određenim stepenom autonomije?
- Teritorijalna autonomija Kosova i Metohije je prvi put uspostavljena i sankcionisana Ustavom FNRJ iz 1946. godine kao Autonomna Kosovsko-metohijska oblast (AKMO). U srpskom srednjovekovnom periodu Kosovo i Metohija predstavljaju središnju oblast srpske države, njeno privredno, demografsko i kulturno jezgro. Zato je ove oblasti Andre Marlo i nazvao "Srpskim Orleanom... u srcu srpske kulture". U turskom periodu, kako izričito naglašava Branislav Krstić u svom delu "Kosovo između istorijskog i etničkog prava", Kosovo i Metohija nisu teritorije sa posebnom upravnom ili vojnom vlašću, ni odvojeno, a ni zajedno. Ove oblasti kao posebnu organizaciono-političku teritoriju nalazimo tek u dokumentima KPJ. Smatram da Ustav Srbije iz 1990. godine nije trebalo da prihvati nasleđena rešenja autonomije, ili je bar trebalo da izvrši reteritorijalizaciju južne pokrajine. Da je to učinjeno blagovremeno, ne bi se danas dogodilo da se oblasti ibarsko-kopaoničkog, gornjomoravskog i šarplaninskog regiona nađu praktično pod vojnom i civilnom upravom međunarodne zajednice, odnosno Kfora i NATO.

Biološka ekspanzija Da li je i u kojoj meri procesu albanizacije doprinela albanska biološka ekspanzija? - Jeste, i to u sadejstvu sa doseljavanjem Albanaca i podržavanjem patrijarhalnih normi reprodukcije stanovništva, koje je sve do danas predstavljalo komponentu velikoalbanske nacionalističke politike.

Disertacija Dr Svetlana Radovanović odbranila je 23. juna 1999. godine doktorsku disertaciju na Geografskom fakultetu u Beogradu. Tema: Stanovništvo Kosmeta - demogeografska i etnogeografska studija. Neposredno po završetku rata za očuvanje Kosova i Metohije u Srbiji, za koji vlast kaže da smo dobili, gospođa Radovanović, pred prepunim auditorijumom, uspešno je brani, po pisanom mišljenju komisije "Ovakav integralni rezultat je impresivan i u našoj naučnoj literaturi jedinstven poduhvat te vrste. Iskreno se nadamo da će disertacija u najskorije vreme biti javno publikovana i samim tim dostupna celokupnoj javnosti".

Da li se o Kosovu i Metohiji i ranije i sada može govoriti kao o multietničkom području?
- U srednjem veku ogromnu većinu stanovništva činili su pravoslavni Srbi o čemu najbolje svedoče povelje srpskih vladara (hrisovulje), kao i turski popis Oblasti Brankovića iz 1455. godine. Tokom turskog perioda odvijaju se krupne promene u etno-kulturnom sastavu stanovništva uslovljene masovnim sukcesivnim iseljavanjem Srba i doseljavanjem Arbanasa, Turaka, Roma, Cincara, Čerkeza (Adigejaca) i nekih drugih etniciteta. Multietnički karakter u pravom smislu reči imaju gradovi i rudarski centri Kosova i Metohije.

Šta se događalo sa selima?
- Sa infiltracijom Arbanasa iz Malesije i Dukađinske oblasti i seoska područja unekoliko dobijaju multietnički karakter, s tim što arbanaška ekspanzija sve više ima nasilnička etnocidna obeležja. Tome najviše doprinose dva momenta: islamizacija Arbanasa, kojom se dobija povlašćen položaj u odnosu na obespravljenu srpsku raju, i plemensko-rodovska organizacija arbanaških stočara koja predstavlja prednost u odnosu na staru zemljoradničku srpsku populaciju. Osim toga etnički procesi toga doba obeleženi su islamizacijom i arbanašenjem Srba starosedelaca i doseljenika koji se ubrzano identifikuju sa zavojevačem. Proces etničke homogenizacije (albanizacije) bio je u periodu između dva svetska rata zaustavljen i u značajnoj meri reduciran kolonizacijom Srba i Crnogoraca da bi nove impulse i efekte zadobio u ratnom periodu 1941-1944, kao i tokom svih posleratnih faza, naročito tokom postbrionskog perioda i u najnovije vreme, uz asistenciju i tolerisanje Kfora. Tako je sada praktično razoren multietnički karakter gradova, a fraza o multietničkom karakteru predstavlja za najveći deo Kosmeta floskulu, budući da je ostatak Srba sabijen u enklave čiji je opstanak vitalno ugrožen. Na delu je paradoksalna pojava modernog varvarstva pod okriljem civilizovanih zapadnih zemalja, nezabeležena u novijoj evropskoj istoriji.

Kako vidite budućnost Kosova i Metohije?
- Ne bih se upuštala u predviđanja i nagađanja upravo u ovo vreme kontrolisane "geopolitike haosa" na skoro čitavom balkanskom prostoru gde svetski centri političke i vojne moći nastoje da razore državni integritet Srbije, svesno prihvatajući rizik savezništva sa jednim ekspanzivnim primitivnim etničkim supstratom organizovanim kroz simbiozu šovinizma, primitivnog mentaliteta, rodovsko-mafijaških normi delovanja i panislamizma. Možda nije samo uteha setiti se da je Srbija, doduše u vreme svog najvećeg uspona modernog doba, posle petovekovne turske vladavine, ipak uspela da povrati u svoj organski sastav i svoje starosrpsko državno i duhovno jezgro - Kosovsko-metohijsku staru Srbiju.

Dragan Antonić